به گزارش «نماینده» دیوید ایگناتیوس، در روزنامه واشنگتن پست نوشت:

یکی از موضوعات رازآلود کمپین و مبارزات انتخاباتی سال ۲۰۱۶م. این است که چرا توافق هسته‌ای ایران از موضوعات مورد بحث حذف شد. اما حالا یک کتاب جدید جزئیاتی درباره چگونگی آغاز محرمانه دیپلماسی با ایران را شرح داده است. مذاکراتی که بسیار قبل از آنکه اصلاح‌طلبان در ایران به قدرت برسند شروع شده بود و البته در آن به نقش حیاتی «هیلاری کلینتون» نامزد دموکرات انتخابات ریاست جمهوری هم پرداخته‌شده است.

این روایت دیپلماتیک توسط «مارک لندلر»، خبرنگار بخش کاخ سفید روزنامه نیویورک‌تایمز در کتاب «شخصیت‌های دوم» (Alter Egos) شرح داده شده است. او اولین کسی است که ابعاد کانال محرمانه عمان در قبال ایران را به‌طور کامل افشا می‌کند؛ کانالی که در سال ۲۰۰۹م. از راه فردی به نام «سالم بن ناصر الاسماعیلی» باز شد.

روایت لندلر نشان می‌دهد علی‌رغم نگرانی اولیه کلینتون، او و وزارت خارجه‌اش تا چه حد از نزدیک و به‌شدت درگیر مذاکرات ایران بودند. در مبارزات انتخاباتی که در آن دونالد ترامپ اغلب حامی رویکرد کوته‌بینانه و تنگ‌نظرانه به سیاست خارجی است، این روایت یادآور آن است که اغلب موفقیت‌ها و گشایش‌های چشمگیر از مسیرهای عجیب و غیرقابل رؤیت بیرون می‌آید. البته کلینتون نیز در وهله اول با این کانال پشت پرده و گفت‌وگوهای محرمانه موافق نبوده است و این «جان کری» بوده است که این گفت‌وگوها را به‌عنوان یکی از سناتورهای مهم در کنگره، پیگیری می‌کند. چندی پیش این مسئله توسط «بن رودز»، مشاور امنیت ملی اوباما نیز بیان شد. او به‌طور مفصل توضیح داده بود که در ابتدا کلینتون به‌شدت با این گفت‌وگوهای محرمانه مخالف بود اما درنهایت به دلیل اینکه این مسئله سیاست اوباما و البته مورد تشویق جان کری بود، به سرانجام رسید.

لندلر در این کتاب که به‌تازگی منتشر شده، نوشته است تماس‌ها با الاسماعیلی از ماه می ۲۰۰۹م. و تنها ۴ ماه پس از آغاز ریاست جمهوری باراک اوباما آغاز شد و «دنیس راس» مشاور ارشد آن زمان هیلاری کلینتون با این مرد ۵۱ ساله عمانی در وزارت خارجه عمان دیدار کرد. در دیدار اول، این مرد عمانی آمریکایی‌ها را با «پیشنهاد ایران برای مذاکره» درباره برنامه هسته‌ای غافلگیر کرد. پیش از آن اوباما یک نامه محرمانه به آیت‌الله «علی خامنه‌ای» رهبر عالی ایران نوشته و پیشنهاد مذاکرات را داده بود اما با پاسخی محتاطانه، روبه‌رو شده بود. الاسماعیلی به راس اطمینان داد که عمان مکانی ایده‌آل برای مذاکرات محرمانه خواهد بود. اولین کسانی که از این نامه محرمانه آگاه شدند، مردم ایران بودند چراکه رهبر عالی ایران در سخنرانی‌های خود به‌صورت واضح به این نامه اشاره‌کرده و تأکید کرد که به آمریکا نمی‌توان اطمینان نمود.

بااین‌حال مسیر و راه میانجی‌گری عمان ادامه داشت. پس‌ از آنکه ایران در جولای ۲۰۰۹م.، ۳ کوهنورد آمریکایی را بازداشت کرد، الاسماعیلی مذاکرات محرمانه برای آزادی آنها را آغاز کرد. اولین آمریکایی سپتامبر ۲۰۱۰م. آزاد شد و ۲ نفر دیگر یک سال بعد آزاد شدند. راس و همکارانش در دسامبر ۲۰۱۰م. به عمان سفر کردند تا چیزهای بیشتری از کانال عمانی بشنوند. از سوی دیگر هیلاری کلینتون هم در ژانویه ۲۰۱۱م. مذاکرات مفصلی با سلطان عمان داشت، البته او در ابتدا این باز شدن باب مذاکره را تیراندازی از فاصله دور دانسته بود و به نتیجه رسیدن آن را بعید مي‌دانست.

جان کری بااین‌حال حتی قبل از اینکه وزیر خارجه شود، سراغ کانال عمان رفت. او خوش‌بینی زیادی دراین‌باره داشت. او الاسماعیلی را در جریان مذاکرات برای آزادی کوهنوردان آمریکایی شناخت و چندین بار در سال‌هاي ۲۰۱۱ و ۲۰۱۲م. به عمان سفر کرد. کری همچنین با میانجی و واسطه عمانی در لندن، رم و واشنگتن دیدار کرد. به گفته لندلر، کری به خاطر میل شدیدش برای آغاز سریع مذاکرات، از طریق الاسماعیلی چندین پیام به ایرانی‌ها رساند. یکی از این پیغام‌ها شاید حساس و کلیدی بوده است. کری که هنوز سناتور بود و درنتیجه از سوی دولت حرف نمی‌زد، پیشنهاد داد که بر اساس یک توافق هسته‌ای ایرانی‌ها اجازه غنی‌سازی که درخواست اصولی و اساسی تهران بود را داشته باشند.

مذاکرات محرمانه «بیل برنز» و «جیک سالیوان»، معاون وزیر خارجه و مشاور ارشد هیلاری کلینتون از راه کانال عمان در سال ۲۰۱۲م. ادامه یافت. بعد در سال ۲۰۱۳م. به دنبال انتخاب جان کری به‌عنوان وزیر خارجه از یک‌سو و پیروزی حسن روحانی در انتخابات ایران این روند شدت یافت و توافق اولیه هسته‌ای درنهایت در دسترس به نظر رسید.

«جیک‌سولیوان»، دراین‌باره تشریح کرد که کلینتون به‌شدت در رابطه با کانال عمان مشکوک بود اما بعد به این نتیجه رسید که بدون این کانال پشت پرده و مذاکرات محرمانه، آمریکا باید تمام پاییز سال ۲۰۱۳م. را تلاش می‌کرد تا به این نتیجه برسد که قرار است چگونه و با حضور چه کسانی به مصاف ایران در مذاکرات برود.

توافق هسته‌ای ایران سزاوار توجه بیشتری در مبارزات انتخاباتی ۲۰۱۶م. است. کری و اوباما شاید آن را به نتیجه رساندند اما کلینتون به آغاز آن کمک کرد. ترامپ باید توضیح دهد چرا جهان بدون این توافق جای امن‌تری است و اینکه چطور او توافق بهتری را مذاکره می‌کرد. دولت هم باید توضیح دهد چرا درباره این توافق تاریخی، محرمانه بودن و پنهان‌کاری را انتخاب کرد.